Tiền Phong số 330

15

XÃ HỘI

n Thứ Hai n Ngày 25/11/2024

GIỚI TRẺ HÚT THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ: Nguy hại khôn lường

B áo Tiền Phong đã có cuộc trò chuyện với ThS.BS Đinh Thị Hải Yến, Trưởng khoa Truyền thông - Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) xoay quanh những hiểm họa khôn lường của thuốc lá điện tử đến người trẻ. Thưa bà, nguyên nhân nào khiến người trẻ bị thuốc lá điện tử lôi kéo? Giới trẻ thường muốn thử nghiệm những điều mới mẻ, hấp dẫn. Thuốc lá điện tử có kiểu dáng thời thượng, mùi thơm dễ chịu, thử tưởng tượng bạn nhìn thấy một điếu thuốc lá có hình dáng như một món đồ chơi, có thể tự do chọn mùi dâu, sô-cô-la hay nhiều mùi hương khác với giá cả phải chăng thì sẽ thấy sức hấp dẫn khó cưỡng của loại thuốc lá này. Ngành công nghiệp quảng cáo đưa ra những thông điệp như thuốc lá điện tử ít độc, không gây hại bằng thuốc lá điếu khiến người trẻ tin tưởng. Đây là những chiêu trò hấp dẫn khiến người trẻ dễ dàng bị cuốn theo. Ngoài ra, việc mua bán thuốc lá điện tử quá dễ dàng, giá cả không quá đắt cũng là lý do giúp người trẻ dễ tiếp cận, sử dụng. Vậy thuốc lá điện tử có tác hại gì đối với sức khỏe của mỗi người và rộng hơn là đối với chất lượng giống nòi, thưa bà? Thuốc lá điện tử xuất hiện khoảng chục năm trở lại đây và bùng nổ trong vòng 2-3 năm nay, chủ yếu nhắm vào người trẻ. Khi thị trường thuốc lá điếu thu hẹp, ngành công nghiệp thuốc lá đẩy mạnh phát triển thuốc lá điện tử để bù đắp lợi nhuận hao hụt. Theo các tài liệu mà Mỹ công bố, thuốc lá điện tử có chứa nicotine, là một chất vừa độc vừa gây nghiện, cũng giống như thuốc lá điếu. Tuy nhiên, nicotine có trong thuốc lá điện tử được pha chế ở dạng tổng hợp, khác với nicotine từ cây thuốc lá nên gây nghiện mạnh hơn. Hút thuốc lá điện tử còn gây ra bệnh viêm hô báo động. Việc này gây nên những hệ lụy lâu dài cho sức khỏe giống nòi, làm tăng gánh nặng bệnh tật, trầm trọng thêm các vấn đề về kinh tế, an ninh trật tự và môi trường. Mức độ sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng trong giới trẻ Việt Nam đang ở mức

có quyết tâm, nhiều người sẽ hút thuốc lá trở lại. Do đó, trong cai nghiện thuốc lá điện tử hay thuốc lá nói chung, tâm lý rất quan trọng. Về mặt y tế, chúng tôi cho bệnh nhân dùng thuốc để bù đắp nicotine, hỗ trợ tâm lý, hành vi nhưng quyết tâm của người bệnh vẫn là quan trọng nhất. Tại nghị trường Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan mong muốn có nghị quyết của Quốc hội về cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trước khi Luật về sửa đổi Phòng chống tác hại thuốc lá được trình Quốc hội trong thời gian tới. Ý kiến của bà về việc này thế nào? Thuốc lá điện tử nhắm tới khách hàng mục tiêu là trẻ vị thành niên, các em chưa phân biệt được đúng sai. Các chuyên gia trong ngành y tế đều thống nhất là nên cấm, phải cấm thuốc lá điện tử, bao gồm cả thiết bị điện tử và dung dịch. Tôi cũng rất muốn Quốc hội có nghị quyết cấm thuốc lá điện tử, bởi những tác hại khôn lường như tôi đã nhắc ở trên. Hiện nhiều nơi trên thế giới đã cấm loại thuốc lá này rồi. Bà có lời khuyên nào với những người trẻ đang sử dụng thuốc lá điện tử? Tôi khuyên người trẻ khi quyết định sử dụng một sản phẩm nào, đặc biệt là hóa chất tổng hợp đi trực tiếp vào cơ thể thì phải tìm hiểu thật kỹ, tỉnh táo và cẩn trọng trước những lời quảng cáo. Các bạn phải cân nhắc cả lợi và hại. Có thể thuốc lá điện tử sẽ tạo cho các bạn cảm giác ngầu phút chốc nhưng đằng sau đó là rất nhiều tác hại. Các bạn phải thấy được những tác hại trước khi đưa ra những lựa chọn có trách nhiệm với chính bản thân mình. ANH NHÀN (thực hiện) ThS.BS Đinh Thị Hải Yến, Trưởng khoa Truyền thông - Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) ẢNH: NHÂN VẬT CUNG CẤP

Thuốc lá điện tử được bày bán công khai tại một cửa hàng thuộc quận Bình Thạnh (TPHCM)

ẢNH: ANH NHÀN

đến cơ thể như thế nào là dấu chấm hỏi rất lớn. Một nguy hại nghiêm trọng hơn là nguy cơ trộn ma túy vào thuốc lá điện tử. Ngành y tế đã ghi nhận nhiều ca bệnh ngộ độc ma túy cấp sau khi sử dụng thuốc lá điện tử. Đáng nói, nhiều loại ma túy mới xuất hiện dưới vỏ bọc thuốc lá điện tử khiến ngành công an rất vất vả vì chưa kịp có thuốc thử ma túy thì đã có rất nhiều dạng mới xuất hiện. Chưa kể đến việc thiết bị điện tử không đảm bảo an toàn có nguy cơ gây bỏng vùng mặt, vùng họng của người sử dụng. Với vấn đề rộng hơn là chất lượng giống nòi, mỗi cá nhân khi trở thành một con nghiện thuốc lá tạo nên gánh nặng kinh tế, an ninh trật tự, môi trường, sâu rộng hơn là ảnh hưởng đến sự phát triển của một quốc gia, dân tộc. Người nghiện thuốc lá điện tử, đặc biệt là người trẻ gặp những khó khăn nào trong cai nghiện loại thuốc lá độc hại này không, thưa bà? Người nghiện thuốc lá có thể chia thành 3 mức độ, gồm: Nhẹ - trung bình và nặng, tùy vào mức độ phụ thuộc vào nicotine. Khi bắt đầu cai nghiện, các “con nghiện” sẽ gặp phải hội chứng cai, khiến cơ thể bứt rứt, dễ nổi nóng, nhạt miệng, mất ngủ do cơ thể hao hụt nồng độ nicotine. Hội chứng này sẽ xuất hiện sau một ngày bỏ thuốc và nặng nhất trong vòng một tuần đầu. Nếu không

Đại diện Tổ chức Y tế thế giới ( WHO) tại Việt Nam thông tin, đối với sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có chứa nicotine, có khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng, trong đó rất nhiều loại hương liệu độc hại, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, có thể gây cháy nổ và pha trộn các chất khác vào dung dịch như ma tuý, cần sa. WHO đưa ra khuyến cáo, thuốc lá điện tử nguy hại hơn thuốc lá truyền thống. Nó có thể gây tác động sớm đối với sức khoẻ, hoặc gây bệnh phổi kẽ. Nếu so với căn bệnh ung thư phổi, bệnh phổi kẽ tiến triển nhanh và tiên lượng xấu hơn. Theo báo cáo Bộ Y tế, năm 2023 Việt Nam ghi nhận hơn 1.200 người nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, trong đó có nhiều trẻ vị thành niên. So với cùng kỳ 2022, số ca nhập viện tăng đáng kể. Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá tại 11 tỉnh thành cũng cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 13-17 tuổi tăng từ 2,6% (năm 2019) lên 8,1% (năm 2023).

hấp cấp. Đây là bệnh chưa có thuốc điều trị. Các nguy cơ khiến tác hại của thuốc lá điện tử cao hơn so với thuốc lá điếu là nồng độ nicotine cao hơn; khối lượng chất lỏng/ dung dịch lớn hơn; tình trạng ghi nhãn không đầy đủ; không có cảnh báo đối với trẻ em. Một điếu thuốc lá điện tử, người hút có thể dùng nhiều lần dẫn đến thời gian sử dụng loại thuốc lá này lâu hơn thuốc lá điếu. Đáng nói, nicotine dạng muối có trong thuốc lá điện tử khiến người hút không bị kích ứng (sặc, ho) trong lần đầu sử dụng. Khi hút hơi đầu tiên, nhiều người vẫn cảm thấy rất êm thì sẽ tiếp tục hút lần 2, lần 3 và nhiều lần khác. Mặt khác, hàm lượng nicotine trong thuốc lá điếu đã được điều chế sẵn còn với thuốc lá điện tử, người hút

có thể điều chỉnh, gia giảm nồng độ. Thuốc lá điện tử tạo nồng độ nicotine cao và phụ thuộc vào thiết kế và cách sử dụng. Chẳng hạn, hàm lượng nicotine trong dung dịch thuốc lá điện tử của Juul trung bình tới 5%, trung bình cao gấp 2 lần so với thuốc lá điếu. Trong thuốc lá điện tử còn có các hóa chất khác, hàm lượng tùy thuộc vào nhà sản xuất. Không có quốc gia nào trên thế giới kiểm soát được hàm lượng hóa chất đưa vào thuốc lá điện tử và cũng chưa có một quy chuẩn về ngưỡng đảm bảo an toàn. Do vậy, người hút thuốc lá điện tử không thể biết mình đang đưa chất gì vào cơ thể. Trong tương lai lâu dài, thuốc lá điện tử còn gây nhiều hệ lụy đến sức khỏe. Hóa chất gây thơm trong thuốc lá điện tử ảnh hưởng

ĐẮK LẮK: Phát hiện cả cân ma tuý trong thùng thuốc nam

N gày 24/11, Công an TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) cho biết, vừa sơ kết điều tra, khởi tố 3 đối tượng, làm rõ vụ ma túy lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn. Trước đó, sau thời gian theo dõi, ngày 26/8, các trinh sát phát hiện đối tượng Chu Minh Ngọc Thắng (34 tuổi, trú phường Tự An, TP Buôn Ma Thuột), điều khiển xe máy

quan đường dây ma túy trên. Do đó, Công an TP Buôn Ma Thuột cử một tổ công tác ra tỉnh Nghệ An bắt giữ thành công Dũng. Hiện Công an TP Buôn Ma Thuột đã khởi tố đối tượng Thắng về hành vi “Mua bán trái phép chất ma túy”; Lê Xuân Lưu về hành vi “Tàng trữ trái phép chất ma túy”; Quang Minh Dũng về hành vi “Vận chuyển trái phép chất ma túy”. HUỲNH THUỶ

chở một thùng hàng ra khỏi nhà. Ngay lập tức, một tổ công tác tiến hành kiểm tra, phát hiện 4.960 viên ma túy loại MDMA và 1kg ma túy loại Ketamine được ngụy trang trong thùng thuốc nam. Tiếp tục đấu tranh mở rộng, công an bắt giữ Lê Xuân Lưu (53 tuổi, trú xã Hòa Phú, TP Buôn Ma Thuột); đồng thời phát hiện Quang Minh Dũng (18 tuổi, trú tỉnh Nghệ An) có liên

Số ma tuý được nguỵ trang trong thùng thuốc nam